An’da Kalmak

Esra Bayraktaroğlu İskender

Kendi hayatımızla temas kurmalıyız

John Kabat-Zinn

An’da kalmak öğrenilebilen ve geliştirilebilen bir yetenektir. Nerede, ne zaman, hangi koşulda olursanız olun orada ve o anda kalmak kavramları son yıllarda ‘mindfullness’ olarak duyduğumuz kavramla içiçedir. Yaşama geçirilmesi kolaymış gibi görünse de, gün içinde yüzlerce uyaranı alan zihnimiz ve bedenimiz bu durumdan uzaklaşır. Geçmiş yaşadıklarımız, gelecek kaygılarımız bizi andan uzaklaştıran en önemli etkenlerdir. An’da kalmak tam olarak, ütü yaparken ütü yaptığımızın farkında olmayı, araba kullanırken geçtiğimiz yolların farkında olmayı, yemek yerken yemeğin tadını tam olarak anlamamız gibi yaptığımız her neyse onun farkında olmayı anlamaktan geçmektedir.

Kaçımız an’dayız ve farkındayız? Kaçımız geçmişte, kaçımız gelecekteyiz? Peki nedir an’da kalmak? Bu kavram litaratürde mindfullness olarak geçmektedir. Türkçe tam karşılığı olmamakla beraber, ‘yargısız farkındalık, ayrımsama, yaptığını fark etme gibi sözcüklerle beslenir. Dikkatin, şimdiki ana odaklanması farkındalığın temelidir. Doğu kökenli uygulanan nefes meditasyonları ile duyu ve zihin akışı izlemeleri öğrenilir. Bu meditasyon pratikleri nefesin ve zihnin eğitimidir. Böylece, düzenli egzersizlerle an’da kalmak öğrenilebilir. Bu yeteneğin gelişmesi ile yargı ve yorumlardan bağımsız direkt olarak, olanı algılama ve kelimelerin ötesindeki yaşama odaklanarak gözlemleme yetisi gelişir.

An’da kalabilme bilinci ile çalışmalar yapmak, beden sağlığımızı ve ruh sağlığımızı pozitif yönde etkilemektedir. Bunun için eğitimli kişilerden nefes egzersizlerini öğrenebilir ve uygulayabilirsiniz.

An’da kaldığımızda neler oluyor?

Bağışıklık sistemimiz güçlenir.
Stres, yeme bozukluğu, uyku bozukluğunda düzelme görülür.
Otonom ve santral sinir sistemi sağlıklı bir şekilde çalışır.
Bedensel ve zihinsel odaklanmayı sağlar.
Daha az yargılayıcı olmayı sağlar.
Denge ile yaşama bağlılığı getirir.
Biz ve düşüncelerimiz arasındaki farkı görmemizi sağlar.
Kendimizle ve çevremizle daha çok ilişki içine girmemizi sağlar.
Kendini kabul etmeyi ve kendini bağışlamayı sağlar.
Nelerden, hangi duygulardan kaçtığımızı anlamamızı sağlar.

Peki An’da kalmak için neler yapabiliriz?

Hangi duygu olursa olsun bunun farkında olun. Kaygılarımız, öfkemiz, kuşkularımız, endişelerimiz,korkularımıza karşı yapabileceğimiz en iyi iş, onları serbest bırakmaktır.Onlarla uğraşıp onlarla yaşamaktansa, onları serbest bırakmak o duyguların yarattığı olumsuzlukları ortadan kaldıracaktır.
Her ne yaparsanız farkında olun. Farkındalık, zihnimizin geçmiş ya da gelecek yolculuklarında şimdi ve burada olduğumuz ana dönmeyi bilmektir. Zihninizin yolculuklarını engelleyemezsiniz fakat farkında olursanız, bilinçli nefes alıp verme ile şu an yaşadığınız zamana, yani an’a kolayca dönebilirsiniz.
İç dünyanızın dilini değiştirin.Duygularınızı yargılamadan gözlemleyin. Farkında olarak duygu ve düşüncelerinizi, sıfatsız bir şekilde gözlemleyin.
Dikkat edebileceğiniz şey içinde bulunduğunuz bilinçtir. Bu alanda ne yapıyorsanız acele etmeden sakin bir şekilde ve gerçekten yaptığınız şeye odaklanarak yapın.

Farkında olmadan yaptığımız herşey, “otomatik pilot” olarak tanımlanır. Otomatik pilot terimi, kişinin şimdiki anda ne yaptığının, ne duyumsadığının, ne düşündüğünün farkında olmadan hareket ettiği aslında insana çok zarar veren bir bilinç durumudur. Kendinizi böyle anlarda yakalamaya çalışın. Beden ve zihin uyumuna dikkat edin ve bilincinizi an’a getirip fark edin. Otomatik pilotu bırakabilmek, yargısız bakış açısı ile mümkündür.

Yaşamı deneyimlemek, gözlemlemek, duygu ve düşüncelerimizin ayrımına varmak, farkındalığımızı arttırıp bizi otomatik pilotlardan uzaklaştıracak ve an’da kalmamızı sağlayacaktır.

Sevgiyle AN’da kalın.