Eti Koen “Hikayemiz” Kumaşla Tasvir Sergisi

Eti Koen “Hikayemiz”

Kumaşla Tasvir Sergisi

Haber ve Fotograflar : Nihal Güres

  • Sergi 20 Aralık 2019 tarihine kadar 500.Yıl Vakfı-Türk Musevileri Müzesi’nde Sanatseverler tarafından izlenebilecek.

Eti Koen‘ in SEFERAD Yahudilerinin 1492 yılında İspanya’dan göç haritası ile başlayan HİKAYEMİZ sergisi, 500.Yıl Vakfı-Türk Musevileri Müzesi’nde açıldı.

Eti Koen kumaşa olan tutkusunu yıllardır hazırladığı sergilerle gözler önüne seriyor. Daha önce kırkyama/ patchwork sergisi ile eserlerini sergileyen KOEN bu sergisinde de İspanyol Engizisyonu sonrasında İspanya’dan kovulan aile öyküsünü işliyor. Rönesans Avrupa‘sında sanatta yeniden doğuş başlasa da dinsel anlamda kilise baskısı aşırı şekilde hissediliyor. Sanatçılar kilise baskısına türlü çeşitli hilelerle direnseler bile Yahudi halkı Avrupa’yı terketmek zorunda kalıyor ve İspanya ‘da yaşayanlar kadırgalarla Osmanlı topraklarına doğru yola çıkıyorlar .1492 yılında başlayan yolculuk İspanya ‘nın Girona kentinden başlıyor .

Ortaçağın karanlık ve baskıcı döneminde Girona kenti İber Yarımadası’ndaki Yahudi nüfusun toplanarak getto oluşturduğu ilk yerlerden biri. Şehirde açılan bir kabalistik okul bu hareketi güçlendiriyor. 1492 yılına gelince baskıların artması sonucu 90.000 Yahudi buradan ayrılıyor ve büyük çoğunluğu Osmanlı topraklarına yerleşiyor.

Eti Koen, tüm Avrupa ve Osmanlı arşivlerinden topladığı belgeleri kumaş üzerine işleyerek bu yolculuğu görünür hale getirmiş. Bu belgeler arasında Venedik’te bulunan bir ‘Agada ‘kitabının ‘matsa‘ (Hamursuz) yapımını anlatan sayfası, Faslı Yahudi kadın portresi, Eskişehir veya Konya’da yaşadığı düşünülen aile tarihinden sayfalar, Selanik’te yaşanan ev tasvirleri yer alıyor. Sultan 2.Beyazıt, Kral Ferdinand‘ın kovduğu Yahudilerin Osmanlıya büyük bir zenginlik kattığını düşünüyor ve bu kadar zenginlik kaynağı olan Yahudilerden nasıl vazgeçildiğini anlayamadığını ifade ediyor. Ülkeden ayrılan Yahudilerin çoğu varlıklı tekstil tüccarı, mücevherci ve tefeci imiş. (O zaman bankaların yerinde tefecilik mesleği varmış.)

Sultan , İmparatorluğuna zenginlik kazandıran Yahudi ailelerin gelmesinden oldukça memnunmuş. Göç olayının yaşandığı sırada Sultan 2. Bayezid Yahudilerin iyi karşılanmaları için bütün illere emirnameler çıkarıyor hatta bunlara zarar verenlerin idamla cezalandırılacaklarını duyuruyor.

Eti Koen, Selanik, Edirne ve daha sonra da Istanbul yaşamlarindan örnekleri kitap sayfalarından bulduğu belgeleri işleyerek görsel bir şölene dönüştürüyor .

“Osmanlı’da Yahudi Kıyafetleri” kitabından işlediği örneklerle Yahudi Düğünü, Yahudi Hekimi, müzik icra tabloları ile detaylı bir şekilde örnekler sunuyor. 2015 yılında tekrar restore edilerek açılan Avrupa’nın en büyük 2. Sinagogu olan Edirne Sinagogu da işlenen tablolar arasında. Edirneli bir çift, Yahudi toplumunun çoğunluğunun bir zamanlar yaşadığı Balat – Kastorya yokuşu ve ailenin ataları bu tablolarda işlenmiş. Eti Koen‘in büyükbabası Davit Kastoryano, Galata Mevlevihane‘sinde büyük bir ustadan meşk dersleri de alırmış . Galata’da hayatın izleri , Soyağacı , 3 kuşak aile askerlik görevi tablosu ve Mikve, Faşadura, Sünnet, Bar Mitzva, Pesah dinsel rituelleri tabloları ile hem aile hem gelenekler hakkında bilgi sahibi oluyoruz. Minik minik işlenen detaylar saatlerce izlenmeyi hak ediyor.

ETİ KOEN 

1990 yılında Türk Amerikan derneginde patchwork çalışmalarına katılıyor ve zamanla Osmanlı Türk motiflerine olan hayranlığını kendi ‘ Kumaşla Tasvir ‘ teknigini geliştiriyor. Yıllar boyunca Osmanlı ve İslam motifleri ve minyaturlerini , aynı zamanda tarihi ve kültürel dokuları da harmanlayarak kendi özgün tekniğini geliştiriyor. 1993 yılından beri bir çok kişisel sergi açan sanatçı atölyesinde yetiştirdiği öğrencilerine hem kendi tekniğini öğretiyor hem de geleneksel Türk Kültür ve sanatının sürdürülmesine çalışmaktadır.

KUMAŞLA TASVİR

Kumaşla Tasvir geleneksel patchwork uygulanmasının çizim, boya , nakış ve yazı ile harmanlanmasından oluşan özgün bir tekniktir.

Eti Koen “HİKAYEMİZ” projesi hakkında “Yüzyıllardır sürdürülen ama ne yazık ki , bugün artık kaybolmaya yüz tutmuş bir kültürü geleceğe anlatma çabamdır” dedi.

Sergi 20 Aralık 2019 tarihine kadar açık kalacak.

*****

Önceki

44.İsmet Küntay Ödülünün Üçü İBB Sanatçılarının oldu

Sonraki

Exlibris Sanatçısı Ayşe Anıl Madalya Ödülü aldı.

Yorum yap

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Popüler Yazılar