Hasan Âli Yücel’i Anarken
M. Demirel Babacanoğlu Yazdı
Köy Enstitüleri Kurucusu Hasan Âli Yücel, Kendini Anlatıyor
(17 Aralık 1897-İstanbul’da doğdu, 26 Şubat 1961-İstanbul’da yaşamdan ayrıldı. 02 Mart 1961-Ankara-Cebeci Asri Mezarlığı’nda törenle toprağa verildi. Ölüm yıldönümünde sevgiyle saygıyla anıyoruz.)
Köy enstitüleri kurulalı 81 yıl olmuş. Yeniden kurulur mu acep? Bunu zaman gösterecek. ÖSYM sınavlarında sıfır çekenler az değil. Köy enstitüleri kapatılmasaydı bu sorunlar yaşanmayacaktı. Köy enstitülerini kuranlardan Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel görevden alındı. 7 yıl, 7 ay, 7 gün Bakanlık yapmıştı. “Dinle Benden”* adlı kitabında, uzun uzun kendini anlatıyor…
“…// Birkaç yıla sığmıştı bu başıma gelenler;/ Akıllıyı çıldırtır hakkımda söylenenler,// Her biri zehir dilli, kuyruklu yalandır;/ Beni sokmağa gelen çıngıraklı yılandır,// Unutma, göze batar bizde biraz sivrilen/ Tekmelenir arkadan toplumda önde gelen/…”
Bir ata sözümüz var; ‘Ne önden git, ne arkadan gel’. Demek ki çıkar ortada. Eeee çarpıcılar da öyle yapmıyorlar mı? Uçta gezip ortada bulunmuyorlar mı? O zaman da öyle yaptılar, yanında, yöresinde bulunanlar. 1946 Kabinesinin MEB’na Şemsettin Sirer getirildi.
“…// Bin sıkıntı içinde kuruldu enstitüler,/ Bu ateşli çalışma göreni hayran eder./…/ Kapladı dört bir yandan yirmi enstitü yurdu;/ Köyden gelen çocuklar kurdu yeni bir ordu.// Kepirtepe, Akçadağ, Gölköyü, Pazaören,/ Akpınar, Beşikdüzü, Dicle, Ortaklar, Gönen,/…
İktidara geçen DP 1954’de kapattı köy enstitülerini. Fukaranın çocuğu adam olup da sorun mu olsun? Onlar da okumayıversin!
“…// Ağaç dik yeşil olsun evinin dolayları;/ Oban cennet olsun da arama sarayları,/…/ Oku, öğren işlesin kolun, kafan beraber;/ Çalışsın oğlun, kızın, anan, baban beraber.// Yarın Türk’ün cenneti, Türk’ün olsun yarınlar!/ Duydum, duymadım deme, yarınlara akın var!…”
Çok çalışkandı Hasan Âli Yücel, belki hiç uyumadı, düşündü gece gündüz halkın çocuklarını. Türkçeye çevirtti batı klasiklerini, okusun çocuklar dedi. Sirerler… Enstitü kütüphanelerinden kaldırdılar klasikleri..
“…// Düştük bakanlıktan biz, bir hücumdur başladı;// Önüne gelen beni acımadan haşladı,// Ne kadar çokmuş meğer aleyhimde bulunan,/ Dostlar bile bu işte hepten kesildi düşman.// Dün hilesi gün gibi açıklanan kalleşler,/ Bugün gelip de benim gönül evimi taşlar./…”
“Düşenin dostu olmaz” derler, hele düşürülmüşse… Ona iftira atanlar neredeler? Adları, sanları var mı? Hasan Âli Yücel* 1897’de İstanbul’da doğdu. 1915’te İstanbul Edebiyat Fakültesini bitirdi. 1935’te İzmir milletvekili oldu. 1938’de Milli Eğitim Bakanlığı’na getirildi. 5’i şiir 34 kitabı yayınlandı. 26 Şubat 1961 günü dünyamızdan ayrıldı.
“…//Çıktım âlem önüne pervasızca savaştım;/ Her dikilen engeli şahlandım, öyle aştım.// Haktan başka kimseden bir yardım beklemeden/ Zorlu düşmanlarımı birer birer yendim ben.//…”
Yücel yiğitçe savundu kendini!
Sevgiyle saygıyla, anıyoruz. Şubat 2021, Adana
…
* Hasan Âli Yücel, Dinle Benden, İnkılap Kitapevi y., 1960, İstanbul.
*****
