Bodrum’lu Bettina yaşamını yitirdi

Haber: Erol Ünal

1982’den beri Bodrumda yaşayan ; Bodrum’un Sevilen Modern Patchwork Sanatçısı Bettina Franckenberg yaşamını yitirdi

Bodrum Yalıçiftlik’te yaşayan Modern Patchwork sanatçısı Bettina Franckenberg hayatını kaybetti. Bodrum’a Pachwork’ sevdiren 1956 doğumlu Alman sanatçı 1982’den beri Bodrumda yaşıyordu. Uzun süredir amansız hastalıkla mücadele sanatçının ölüm haberi Bodrum sanat camiasında büyük üzüntü yarattı.

Çok iyi Türkçe konuşan Alman asıllı Bettina Franckenberg çıktığı bir gezi sırasında Kos Adasının elektriği olmayan, doğal yaşamın egemen olduğu ücra bir köyünde “Pachwork”e başlamış, hem Ege’yi hem de kendi “tekstil tutkusunu” keşfetmiş. Orada patchwork çalışmalarına iyice yoğunlaşmış. İki sene Kos adasında yaşadıktan sonra 1982 yılında Bodruma gelmiş.

Bodrum’da kendi atölyesini kuran sanatçı “tekstil kolajı” olarak adlandırdığı tekniğe önceleri minik yastıklar dikerek başlamış. Sanatçı bir gün kullandığı bu tekniği değiştirmeye karar vermiş. Resimsel kompozisyonlar ortaya çıkararak yeni işler üretmiş. Tekstil kolajları yapmağa başlamış. Onun düşünce dünyası işleri farklı bir yere götürmüş.

Eserlerinde mitolojik renkler diye isimlendirdiği beyaz, kırmızı ve siyah renkleri kullanmağa başlamış. Bu renkleri de; “Beyaz hilal, tanrıçanın kız şeklindeki sembolüdür; masumluk, gençlik ve ilk baharı simgeler. Kırmızı dolunay tanrıçayı olgun kadın olarak simgeler; aşk ve bereket tanrıçası, senenin doruğu yazı yönetir. Siyah hilal -veya yeni ay- tanrıçanın yaşlılık dönemini sembolize eder. Baharda, hayatın yeniden oluşumunu ve dönüşümünü sürdürmek için sonbahar ve kışı bütün yaşamı yer altına taşıyan ölüm tanrıçasıdır.” şeklinde açıklamıştı.

Bodrum’daki atölyesinde özellikle patchwork üzerine çeşitli kurslar düzenleyen ve bugüne kadar pek çok sergide eserlerini beğeniye sunan Bettina Franckenberg’in eserleri çok sayıda yurtiçi ve yurtdışı koleksiyonda bulunuyordu.

Bettina Franckenberg bir “patchwork” sanatçısı… Patchwork Anadoluda “yamalı bohça” ya da “kırkpare” olarak adlandırılıyor. Kumaş artıklarının bir araya getirilip dikilmesiyle yapılan geleneksel bir sanat. Ancak Bettina Franckenberg patchwork’ü geleneksel uygulamaların ötesinde modern arayış ve uygulamayla yapmağa çalışıyordu. Sanatçı için “Modern Patchwork Sanatçısı” demek daha doğru olacak. El becerileri ve sanatsal yetenekleri erken yaşlarda annesi tarafından keşfedilerek desteklenmiş. 1986’da ilk kişisel sergisini Bodrum Kalesi’nde düzenlemiş. Kısa süreliğine Almanya’ya dönmüş, 1987-1989 arasında Almanyada Türk çocuklarına öğretmenlik yapmış. Almanya’daki ilk sergisini Tübingen’de açmış. 1989-1992 yılları arasında Almanya’da, Litvanya’da, lsviçre’de ortak sergilere katılmış, kişisel sergiler açmış. 1992’de Bodrum’a tekrar dönüp temelli yerleşmiş. Patchwork üzerinde iyice yoğunlaşmış. Tekniğini geliştirmiş. Uzun bir süredir kumaş kullanarak kolaj yapan sanatçı kumaş ile yaptığı kolajlarını izleyici ile buluşturmuş. Bu seriye “tekstil kolajı” ismini vermiş.

Küçük ve büyük boylardaki duvar panoları onun çalıştığı ve geliştirdiği patchwork ve tekstil kolaj tekniğini ortaya koyuyor. Bu tekniği kendisine göre geliştirmiş. Bu çalışmada tuvalin yerini bir fon kumaşı alıyor. Küçük kumaş parçaları fondaki kumaşın üzerine tutturuluyor. Bu sırada pano da tasarlanıyor. Daha sonra bir dikiş makinesiyle kumaş parçalarını serbest dikişlerle kumaşa dikiliyor. Kumaş parçaları bir tablodaki renk lekelerine, dikiş izleri ise sanki ressamın fırça izlerine benziyor. Yüzyıllar öncesinden ufak parça kumaşları değerlendirmek amacıyla kumaşların birleştirilmesiyle çeşitli örtüler üretilmiş. Ortaya çıkarılan örtülere zamanla desenler, şekiller verme ihtiyacı duyulmuş ve daha sonra emek isteyen bu iş bir sanata dönüşmüş.

Pachwork, kırkyama, kırkpare, yamalı bohça büyük annelerimizin elinde gelişen bir sanat. Bu sanat dalı günümüzde yeniden ve eskisine nazaran daha fazla rağbet görmekte… Kırkyama günümüzde hiç kullanılmamış kumaşlarla yapılan, yaşam standardına ve son gelişmelere ayak uyduran modern bir sanat görünümünde. Çeşitli kumaş parçalarının belli motifler oluşturacak şekilde dikilmesi veya aplike edilmesi başta Amerika olmak üzere diğer Avrupa ülkeleri bunu bir tür sanayi haline getirmiş.

Bodrum sanat camiası Modern Pachwork sanatçısı Bettina Franckenberg’i kaybettiği için üzgün.