“Babamı Alan Martı” Raflarda

Haber : Necati MUMAY

• Dünyaca Ünlü Çini Ustamız Sıtkı Olçar’ı Vefatının 10. Yılında, Kızı Kübra Olçar Erden Anlatıyor:

UNESCO Yaşayan İnsan Hazinesi ödüllü sıra dışı çini ustamız Sıtkı Olçar’ın vefatının 10. yıldönümünde, kızı Kübra Olçar Erden’in babası anısına kaleme aldığı Babamı Alan Martı kitabı okurlarla buluştu. Dünyaca ünlü çini sanatçısı Sıtkı Usta’yı kızının gözünden anlatan Babamı Alan Martı’da, ustanın anılarında dile getirdiği öyküler de yer alıyor. Çini sanatına farklı bir boyut kazandıran Sıtkı Olçar’ın tüm sevenlerine ithaf edilen kitabın telif geliri ise yardıma muhtaç kız çocuklarının eğitimine aktarılacak.

Kendine özgü çalışmalarıyla çini sanatına yeni bir vizyon kazandıran, Kütahya’nın meşhur çini ustası Sıtkı Olçar, vefatının 10. yılında kızı Kübra Olçar Erden’in kaleme aldığı Babamı Alan Martı adlı kitapla anılıyor. Kübra Olçar Erden, hayatının kahramanı olarak belirttiği babası Sıtkı Olçar’ın hayat hikâyesini kaleme alma macerasını “Ruhumda hapsolmuş, özgürlüğünü bekleyen buruk bir kelebek uçuyor on yıldır, az kaldı yakındır özgürlük” şeklinde ifade ediyor.

Sıtkı Olçar’ın kızı Kübra Olçar Erden’in, 15 Kasım 2010’da vefat eden babasıyla yaşadığı acı-tatlı hiçbir şeyi unutmamak adına yola çıkarak yazdığı Babamı Alan Martı; “Bir Sıtkı”, “Bir Dost Sıtkı”, “Bir Baba Sıtkı” ve “Bir Usta Sıtkı” başlıklı dört bölümden oluşuyor. Kitapta, yaratıcılığını tarihle ve geçmişin izleriyle besleyen, UNESCO Yaşayan İnsan Hazinesi ödüllü Sıtkı Usta’nın kendisinin dile getirdiği anıları da okurlarla buluşuyor.

Babamı Alan Martı’nın kapağında ise Kübra Olçar Erden’in yıllar önce babası için yaptığı yağlı boya martı resmi yer alıyor. Kitabın kapak ve sayfa tasarımları da, aynı zamanda grafik tasarım öğretmeni olan kızı Kübra Olçar Erden’in imzasını taşıyor.

1980 yılından itibaren, özellikle İznik çinileri üzerine çalışan ve kaybolup gitmekte olduğu sanılan Kütahya çiniciliğine yeni bir boyut ve dinamizm kazandıran Sıtkı Usta, farklı dokunuşlarıyla sanatında kendi tarzını oluştururken, kendisine ve sanatına ilham veren Kütahya’dan hiç kopmadı. Kütahya çinilerini tüm dünyaya tanıtan, daima herkesin ilgisini buraya çekmeye çalışan Sıtkı Usta, çiniciliğe farklı bir boyut katarak bu geleneksel Türk el sanatının değerini ülke sınırlarının dışına taşıdı. Geçmişe ait olanı, tarihin damıttıklarını kendi yaratı sürecinde bambaşka bir bakış açısıyla yeniden değerlendiren Sıtkı Usta 1980 yılından, vefat ettiği 2010’a kadar yurtiçi ve yurtdışında çok sayıda kişisel sergi açarak büyük bir hayran kitlesi edindi.

Kübra Olçar Erden’in kaleme aldığı Babamı Alan Martı adlı kitap, Arel Kitap etiketiyle raflarda ve internet sitelerinde okurları bekliyor. Sıtkı Olçar’ın tüm sevenlerine ithaf edilen Babamı Alan Martı kitabının telif geliri, yardıma muhtaç kız çocuklarının eğitimi için kullanılacak

Kübra Olçar Erden’ın Kaleminden Sıtkı Olçar

1948 Kütahya doğumlu, ataları Selçuklulara kadar uzanan, hem dededen hem babadan ağa çocuğu olan Sıtkı Olçar; önceleri Kütahyalı çinicilerden çini alım satımı yaparak çini sanatına başlamıştır. O zamanların çinicilerine, değişik form ve desen üretmeleri için fikir vermişse de belirli kalıbın dışına çıkmak istemeyen çiniciler tarafından tepkiyle karşılanmıştır. Bunun üzerine, bu değişik fikirlere olumlu yaklaşan bazı ustaları da yanına alarak, 1973 yılında Osmanlı Çini Atölyesi adını verdiği küçük bir atölye kurmuştur.

Sıtkı Olçar’ın keşfedilmesi ise; Artisan Sanat Galerisi’nin sahibi Ertan Mestçi’nin, kafasında şekillenen değişik form ve desenleri Kütahyalı çini ustalarına uygulatmak için yolunun Kütahya’ya düşmesiyle olmuştur. Ertan Mestçi’yi, diğer çini ustalarının aksine heyecanla dinleyen, elindeki bütün işleri bırakarak onun değişik fikirleri üzerinde çalışmalar yapmaya başlayan Olçar; arkeoloji, tarih, araştırma ve okuma merakı sayesinde, yaşadığı toprakların çeşitli kültüründen de faydalanarak çiniye yeni bir soluk getirecek ve artık “Sıtkı Usta” olma yolunda ilerleyecektir. Pek çok çini ustasının içinde, Ertan Mestçi’nin hayalindekini anlayan ve bunları hayata geçiren bir tek Sıtkı Usta olmuştur.

1980’lerin başında sergilediği ilk çalışmalarında, geleneksel 16.-17. yüzyıl İznik ve Kütahya çinilerinin uzantısı gibi görülen tabaklar, çanaklar yapmış ve her yeni sergisinde değişik form ve desenlerle kendini aşmıştır. Sanatçı; 16. yüzyıldan beri İznik ve Kütahya’da kullanılmayan mercan kırmızısı rengi üzerinde çalışmalar yaparak, mercan kırmızısına tekrar hayat vermiştir.

Cenevre, Cezayir, Madrid, Londra, Tokyo, Osaka, Volos (Yunanistan), Paris, New York gibi dünya sanat piyasasının önemli merkezlerinde açtığı sergilerle önce yabancılar tarafından, daha sonraları ise Türkiye’den de büyük bir hayran kitlesi edinmiştir.

2008 yılında UNESCO Yaşayan İnsan Hazinesi ödülünü alan Olçar, zirveye çıkmanın kolay, fakat orda durmanın zor olduğunu dile getirmiştir hep. “Sıtkı” imzasını yukarıya doğru atmasının sebebi de budur. Onun zirveye çıkışını temsil etmektedir bu imza.

Sıtkı Olçar daha sonraları “Çininin Picasso’su”, “Çini Dervişi” olarak anılacak ve bir dünya markası olacaktır. Bunun bilincinde olmasına rağmen, sanki bütün bu başarılara imza atan kendisi değilmişçesine tevazuyu elden bırakmamıştır. Sadece sanatıyla değil, yaptığı faaliyetlerle, yardımseverliğiyle, sevecenliğiyle, gösterişi hiç sevmeyişiyle, doğallığıyla, mütevazılığıyla ve en önemlisi “insan” oluşuyla tanınmıştır.

O, sevdiği toprakları hiç bırakmamıştır, bu topraklarda var olduğunu ve buraya ait olduğunu düşünmüştür hep. Memleketi Kütahya’yı tanıtmak, şehre hareket getirmek için çeşitli sosyal faaliyetlerde bulunmuştur. Uçurtma şenlikleri, uno, jeep rallileri, motor yarışları… Bu faaliyetler içerisinde gelenekselleşen, 18 yıl boyunca her yaz düzenlediği “Frig Vadisi” kamplarıyla da dikkatleri üzerine çekmiş, toplumsal sorunlarla da ilgilenmiştir. Sorunları yetkililere duyurmak ve insanları bilgilendirmek adına köşe yazıları yazmıştır.

Renkli bir kişiliği olan Sıtkı Usta, pankreas kanserine yakalanarak 15 Kasım 2010’da vefat etmiştir.

SERGİLERİ

1980 Akbank Sanat Galerisi – Bursa

1981 Dış İşleri Bakanlığı “Türk Haftası” – Tokyo

1982 Yapı Kredi Bankası Kazım Taşkent Galerisi – İstanbul

1983 Yapı Kredi Bankası Bebek Sanat Galerisi – İstanbul, Akbank Sanat Galerisi – Bursa

1984 Yapı Kredi Bankası Bebek Sanat Galerisi – İstanbul, Dış İşleri Bakanlığı Türkiye Fuarı – Osaka

1985 Beymen Bedesten Sanat Galerisi – Ankara

1986 Afrodisias Müze Galerisi – Aydın, Beşinci Balkan Ülkeleri El Sanatları – Tc Temsilcisi Volos, Hotel Grand Yazıcı – Bursa

1987 Alorko Sanat Galerisi – İstanbul, Centre Cultural Anatolie – Paris

1988 Artisan Sanat Galerisi – İstanbul, Atika Sanat Galerisi – Ankara

1989 Art İn Action – Londra, Yurakkucho Seibu – Tokyo

1990 Universi Automade – Madrid, Art İn Action – Londra, Atika Sanat Galerisi – Ankara

1991 Küsav Antika Fuarı Yıldız Sarayı İstanbul, Atika Sanat Galerisi – Ankara

1992 Galerie Loanne – Cenevre, Art İn Action – Londra, Hobi Sanat Galerisi – İstanbul, İstanbul Teknik Üniversitesi – İstanbul

1993 Artisan Sanat Galerisi – İstanbul, Kadife Chalet Sanat Galerisi – İstanbul

1994 Artisan Sanat Galerisi – İstanbul, Küsav Antika Fuarı – İstanbul

1995 Türk Büyük Elçiliği – Tokyo, Şark Hayat Genel Müdürlüğü – İstanbul, Kurita Müzesi – Tokyo, Atika Sanat Galerisi – Ankara

1996 Orkun-Ozan Sanat Galerisi – Antalya, Kashi Wazaki Sanat Müzesi – Nigata, Palet Sanat Galerisi – İstanbul

1997 Agaless Sanat Galerisi – New York, Atika Sanat Galerisi – Ankara, Küsav Antika Fuarı – İstanbul, Anemon Otel Sanat Galerisi – İzmir

1998 Şark Hayat Sanat Müdürlüğü – İstanbul, Bologna Fuarı T.C. Temsilcisi Bologna

1999 Agaless Sanat Galerisi – Newyork, Mak-Föyer Österreichischen Müzesi – Viyana, Artisan Sanat Galerisi – İstanbul

2000 Türk İslam Eserleri Müzesi – İbrahim Paşa Sarayı İstanbul – İ.M.K. Borsası Sanat Galerisi – İstanbul

2001 Beylerbeyi Sarayı – İstanbul – Anemon Otel (Galata) – İstanbul – Tünel Sanat Galerisi – İstanbul

2002 Artisan Sanat Galerisi – İstanbul

2003 Artisan Sanat Galerisi – İstanbul

2004 Codrad Otel Brüksel – Belçika

2005 Türk İslam Eserleri Müzesi – İstanbul

2006 Orkun-Ozan Sanat Galerisi – Antalya, Ayasofya Müzesi Sanat Galerisi – İstanbul, Türk İslam Eserleri Müzesi İbrahim Paşa Sarayı İstanbul

2007 Türk Şenliği – İsviçre, Antakya Bienali – Antakya

2008 Ankamall Alışveriş Merkezi – Ankara, Çırağan Palace Alışveriş Merkezi – İstanbul

2009 Capacity Alışveriş Merkezi – İstanbul

2010 Acıbadem Bursa Hastanesi Sanat Galerisi – Bursa , Sempozyum Panel – Kütahya, Süzer Plaza – İstanbul

*****