BARANDA GÖLÜ & ELMALI

Haber ve Fotoğraflar ; Şahika Öner

Likya yürüyüş grubu, önder dağcı Ömer Faruk Gülşen’le Baranda Gölüne gidiyoruz. Baranda, Antalya Elmalı Platosu İslamlar Köyü hudutları içerisinde denizden 1500 metre yükseklikte doğal karstik bir göldür. “Karstik” bir yapıya sahip göl havzasında, kışın yağan kar ve yağmur sularının birikmesiyle yüksek kesimlerden göle derelerin yan kollarına su taşımasından meydana gelmektedir.

Elmalı’ya geldikten sonra İslamlar Köyü’nün sonundaki çok bozuk bir dağ yolundan yukarılara doğru yol alıyoruz. Göle az bir mesafe kala, bütün görkemi, huzuru, sessizliği ile Baranda bizi karşılıyor, manzaranın eşsizliği bizi mıknatıs gibi çekiyor. Göle giden yolda, etrafın tadını çıkararak yürüyoruz. Hava buz gibi, ama bizi çok etkilemiyor. Kıyıda atıl bir bina bizi karşılıyor. Elmalı Belediyesi tarafından, balık çiftliği için yapılmış olsa da, demek ki arzu edilen verilere ulaşılamadığından terk edilmiş bir şekilde, adeta gölün manzarası içinde geçmişin izlerini vurguluyor.

Yirmi kişilik bir grup, Ömer hoca eşliğinde gölün etrafında 5 km yürümek üzere yola koyuluyoruz. Güneş dağların tepelerinden yükselirken, sıra dağlar arasındaki göl gölgede kalıyor. Hava çok bulutlu, ilerledikçe, güneş ışıkları gölün üzerindeki yansımalarıyla bizi bu tabiat harikası yere hayran bırakıyor. Uzaktan grup halinde uçan kuşlar gölün görüntüsüne adeta imza atıyor. Bazen küçük bozuk patikalarda, bazen de irili ufaklı kayalar içerisinde yolumuza devam ediyoruz.

1970’li yıllarda DSİ tarafından zamanın şartlarına göre tarımda kullanılmak üzere göl rezervuar alanına bir su deşarj ünitesi yapılmış. Bunun amacı, fazla suyun kontrollü bir şekilde gerektiğinde göl dışına bırakılması, ihtiyaç halinde ise kapatılarak suyun göl rezervuarında tutulmasıydı. Bölgenin karstik yapısı göl alanındaki suyun kontrollü bir şekilde tutulmasını ve salınmasını engellenmesinden, su, kendisine bir yol bulmuş ve çatlaklardan kontrolsüz bir şekilde hareket edebilmiştir. 2005 yılından itibaren suyun kontrollü hareket edebilmesini sağlamak amacıyla DSİ tarafından çalışmalar yapıldı. Yaklaşık 1000 metrelik uzunluğa sahip su kaçaklarının olduğu gölün, 500 metrelik kısmı tamamen “kil dolgu” ile kaplandı. Bu da yaklaşık 1 milyon m3’lük suyun kaçmasını ve göl rezervuarında kalmasını sağlamıştır.

Baranda Gölü Elmalı Ovası’nın 500 hektarlık sulanmasını sağlayacak bir özelliğe sahiptir. DSİ Baranda Gölünü, kışın biriken suyunu, yazın tarım arazilerinin sulanmasında kullanılması ve fazla suyun ise kontrollü bir şekilde Akçay Deresi’ne bırakarak, bu sayede Avlan Gölü’nün su miktarına artış sağlamaktır. Ova özellikle çevre halkı tarafında mera olarak kullanılmakta, ardıç ağaçlarının çokluğu nedeniyle, ardıç kuşlarını mayıs ayında barındıran, tohumlarından ardıç ağaçlarıyla çoğalan bir bölge olmuştur. Mermer ve bakır açısından zengin olan bölgedeki, mermer ocağı artık çalışmamaktadır.

Çok uzaktan yeşillikler arasında görünen sürünün sonunda yanındayız. Bu bölge hafif bataklık halinde, yürümekte biraz sıkıntı çekerken, keçiler, öküzler bu tablonun içerisinde bize çok güzel görsellik sunuyor. Çoban kadın ve oğlu sürünün başında, genç delikanlı boş bir tüfekle onları güdüyor. Sohbet edip, fotoğraflarını çekiyoruz.

Havada bir anda karabulutlar sarıyor. Dönüş yolunda, adeta kar yağmış izlemi uyandıran erik ağaçları arasında herkes selfi keyfine varmış oluyor. Elmalı yolunda baharın rengarenk çiçekleri bize eşlik ederken, Antalya’ya doğru yola çıkıyoruz.

*****