CUMHURİYET’E SEVDALIYIZ
Harika Ören Yazdı
Ünlü Fransız hukukçu Leon Duguit “Milyarlarca insan bir avuç insan tarafından yönetilmekteyken toplum, yönetenler ve yönetilenler olarak ikiye ayrılır. Kim bu yöneticiler? Bu önemli görevlere hangi üstün kişilik özellikleriyle geldiler?’’ diye sorar.
Kimdir Mustafa Kemal? Biz neden 101 yıldır Cumhuriyet’e sevdalıyız? Çünkü dünyanın lider kabul ettiği Mustafa Kemal gibi bir Ata’nın, yaşamını ülkesine adamış bir babanın çocuklarıyız.
1919’da Amasya’da Pehlivan Güreşi sırasında toplanan halka şöyle bir göz gezdiren Atatürk , Ruşen Eşref’e; “Bak birader! Böyle ulustan nasıl ayrılırsın? Bu eski püskü giysiler içinde perişan gördüğün insanlar yok mu? Onlarda kocaman bir mücevher yürek var. Çanakkale’yi kurtaran bunlardır. Kafkas’ta, Galiçya’da şurada burada aslanlar gibi çarpışan, mahrumiyete aldırmayan, bunlardır.” der. Gözleri dolar. Mustafa Kemal, ulusuna saygı duyar, değer verir ‘’Efendiler’’ diye seslenir.
Gerçekçi, aklın üstünlüğüne inanan, pozitif bilimlerin aydınlığında, iyimser, ülkücü, Laik Mustafa Kemal ulusunu yüceltmek için yaşar. Mustafa; seçilmiş demektir. Kemal adınıysa Askeri Okul’da matematik öğretmeni takar. Kemal, yetkinlik-olgunluk anlamındadır. Yıllar içinde annesi Zübeyde hanımdan aldığı dini terbiyeye askerlik mesleğini yaparken edindiği bilgilerine, sezgilerini de katacaktır.
Nutuk’tan evvel kaleme aldığı bir çeşit söylev diyebileceğimiz yazıları vardır. 1914’de yazıp 1918’de yayınladığı “Zabit ve Kumandan ile Hasbıhal” ilk kitapçığıdır. 33 yaşında genç bir Yarbay’dır. Sofya’da askerlik Ateşesi’dir. “Taarruz Ruhu” başlığıyla kaleme aldığı bölümde toplumun yaşamak için daima ileriye hareket etmesi gereğini vurgular.
‘Teşebbüs Ruhu‘ bölümünde “Bir kuvveti oluşturan insanlar genel hayatları, fikirleri, davranış özgürlükleri ezilmemiş; gürbüz, neşeli erlerden ve subaylardan kurulursa, bu durumda düşünce işleterek kendiliğinden iş görme gücü artar…. Teşebbüs ruhu, yaşar uzuvların dimağlarındaki kuvvet ve kanlarındaki ruhtur.” diyerek; disiplin zoru yerine, özgürce sevgi ve istekle kurulan bir itkinin önceliğinin altını çizer.
“Subay ve Komutan ile Konuşma” kitabıysa okul ve cephe arkadaşı Nuri Conker’in 1913’de 1.Tümen subaylarına verdiği konferanslar üzerine düşüncelerini anlatan uzun bir mektup şeklindedir. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan 1956-59 yıllarında iki kere basılır. İkinci basım “Atatürk’ün Askerliğe Dair Eserleri’’ başlığıyla yayınlanır. Bütünüyle askerlikle ilgili ast-üst ikileminde irdelenen konuyu yaşama yaydığımızda anlamı iyice derinleşmektedir.
Genç asker Mustafa Kemal, Türk subaylarını yetiştiren Alman Mareşal Von der Goltz’un “İyi bir ordunun meydana getirilmesini sağlayan etkenlerden en önemlisi, kuşku yoktur ki kendi başındaki başbuğun etkisidir”’ sözünü özümser ve buradan hareketle manevi kuvvetle, yüksek ahlak ülküsünü gündeme getirir ve “…..İyi ordularla iyi komutanlar birbirinden ayrılmaz.” der.
Gerçek yöneticiler, askerlik ve savaş sanatını önce öğrenen sonra öğreten; ülke ve Dünya tarihini özümsemiş, hayatın bir çarpışma olduğunu öncelikle sezmiş; başarının bilgi, tecrübe, madden- manen kuvvet ve kudrete dayandığını erken keşfeden, üstün kişilikli insanlar arasından çıkar.
Mustafa Kemal “Askerlerimizin ruhunu kazanmak bizim için bir ödev olduğu gibi onlarda bir ruh bir amaç bir karakter yaratmak da Allah’tan ve Medine’de yatan Peygamberden sonra bize düşüyor.” Sözleriyle 1914’de Milli Mücadele ve devrimleri hisseder gibidir.
NUTUK’un her sayfası özümsenerek okunmalıdır. Nutuk’ta yer alan “Bütün ulusun vicdanında ve geleceğinde duyduğum evrim istidadını bir ulusal sır gibi vicdanımda taşıyarak yavaş yavaş bütün toplumumuza uygulamak zorunda idim” cümlesinin her bir kelimesi üzerinde uzunca düşünmek gerekir.
Atatürk , H.C. Armstrong’un kendisi hakkında bir kitap yazdığını ve bu Türk düşmanının kitabının sakıncalı bulunarak dilimize çevrilmediğini öğrenir.
Kitabı bir gece geç vakte kadar tercüme ettirerek, okumalarını ister, dinler.
“Bunun ithalini menetmekle hükümet hataya düşmüş. Adamcağız yaptığımız safahatı eksik yazmış, bu eksikleri ben ikmal edeyim de kitaba müsaade edilsin ve memlekette okunsun” diye latife ettiği bilinir.
Kitapta düzenlemeler yaparak, çevirisini destekler. Gül Çağalı Güven çevirisiyle “Bozkurt’’ 1932 Yılında Mustafa Kemal’in sağlığında, onayıyla yayınlanan ilk Atatürk biyografisi olduğu için değerlidir.
Neler yapmak istediğini, ideallerini anlamak, neyi nasıl yaptığını keşfetmek için O’nun 10 Kasım 1938 günü Saat 09.05’te ebediyete intikal ettiği ana kadar olan yaşam izini sürmekle mümkün olur.
29 Ekim 1923’de ilan ettiği Cumhuriyet, devrimleri, açtığı yol, yolumuz; gösterdiği ışık, hedefimizdir. Türk kadınlarının çağdaş ülkelerin seviyesine ulaşması için gerekli yaşam olanaklarını sağlayan Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ü ve silah arkadaşlarını rahmetle ve minnetle anıyorum.
İZİNDEYİZ!
****