Renkli İlk Türk Filmi

“HALICI KIZ”

Eyüp Büyükbostancı Yazdı

JENERİK

DOĞAN KARDEŞ YAYINLARI A.Ş “HALICI KIZ” Filmini takdim eder.
SENARYO: Mebrure ALEVOK
OPERATÖR: Cezmi AR
DEKORLAR: Kurt HALLEGGER
MÜZİK: Ferit ALNAR
DUBLAJ: İPEK FİLM
DUBLAJ YÖN: Hüsamettin TURSAN
YÖN. YARDIMCISI: Handan URAN
YÖNETMEN: Muhsin ERTUĞRUL
FİLMİN AFİŞ TASARIMI: Gevher BOZKURT (Bu bilgiyi ben ekledim)

OYNAYANLAR

Heyecan BAŞARARAN, Agah HÜN, Handan URAN, Asuman KORAD, Altan KARINDAŞ, Müfid KİPER, Münir ÖZKUL, Sadri ALIŞIK, Şükran GÜNGÖR, Kamran YÜCE, Ertuğrul BİLDA, Suat TANER, Neriman ESEN, Suna PEKUYSAL, İbrahim DELİDENİZ, V. HAÇİKYAN, Mehdi YEŞİLDENİZ, Kemal TÖZEM, Kadri ÖGELMAN

AGFA COLOR üzerine çekilmiştir.

BAVARİA FİLM KUNST‘da kopye edilmiştir.

FİLMİN KONUSU

Isparta’da, halı dokunan işliklerden birinde Gül (Heyecan BAŞARAN) adında, güzelliği ile bütün kadınları kıskandıran, erkeklerin başını döndüren bir genç kız vardır.

Patronunun İstanbul’da oturan oğlu Hasan (Asuman KORAD) da diğer bütün erkekler gibi Gül’le ilgilidir. Isparta’ya döndüğü günlerde oğlunu evlendirmeye karar veren babası, Gül’ü bir bahaneyle işlikten uzaklaştırır. Hasan uçarı ve tutarsız bir delikanlıdır. Gül olmayınca Hacer’le (Suna PEKUYSAL) gönül eğlendirmeye başlar.

O günlerde Hasan’ın babası Gül’e sırnaşır. Gül’den yüz bulamayınca halı tezgahını kaldırtıp kızı işsiz bırakır.

Gül’ü isteyen varsıl bir çiftçi de vardır. Fakat Gül, gönlünün istediğine varacaktır. Bu sebeble anası üzüntüden ölünce Gül, İstanbul’da oturan komşusunun peşine takılıp İstanbul’a gelir.

Komşusu ona evlerde işler bulur. Ancak her gittiği evde güzelliği sorun olur. Isparta’da olduğu gibi; erkekler ilgi göstermekte, kadınlar kıskanmaktadır.

Nihayet, Bursa’da bir hasta kadının yanında rahat etmeyi umarken, oradan da kovulunca, bir dağ başında insanlardan kaçan sakallı, bilge bir genç adama rastlar. Bu adam (Agah HÜN) O’na, hiç beklemediği bir sevecenlikle yaklaşır, ilgi gösterir.

Sonunda, ayrılmak zorunda olduklarını düşünürlerken; kusurunu anlayıp sevdiği kızı almaya gelen Hasan’ın gözleri önünde ikisi de birbirlerinin kollarına atılırlar.

Film, Isparta, İstanbul ve Bursa‘da çekilmiştir.

Filmin oyuncu kadrosu aşağı yukarı Küçük Sahne sanatçılarından oluşmaktadır. Zaten, Muhsin ERTUĞRUL filmlerinde hep tiyatro kökenli oyuncuları oynatmıştır.

Halıcı Kız, uzun metrajlı, renkli İlk Türk Filmi‘dir. Türk sinema tarihinde renkli çekilen filmler, kısa metrajlı, konulu ya da, tanıtım filmlerinin yapımında kullanılmıştır.

1950 – 51 yıllarındaki bu dönemde, Muhsin ERTUĞRUL‘un yönettiği Doğan Kardeş Yayınları yapımı “Evli mi, Bekar mı”, Yönetmenliğini, ve yapımcılığını Ali İPAR‘ın yaptığı “Bir Şehrin Hikayesi”, ve yapımcılığını Denizcilik Bankası’nın, yönetmenliğini Ali İPAR‘ın yaptığı “Honeymoon” kısa metrajlı filmlerdir.

Halıcı Kız filminin ilk gösterimi (13 Nisan 1953) Atlas Sineması‘nda yapılır. Filmin olumsuz eleştiriler alması sonucu montajı değiştirilir. 13 kısım olan filmin montajı Frederic MARCHUSAM tarafından kısaltılarak 10 kısıma indirilir. Yapı ve Kredi Bankası arşivinde bulunan kopya, bu kısaltılmış kopyalar uzunluğundadır. Yapılan yeni montaja karşın film tekrar gösterime girmez.

Bu yüzden, ilk gösterimde filmi izleyenler dışında, Halıcı Kız filmi hiç izlenememiştir.

Halıcı Kız, aynı zamanda Muhsin ERTUĞRUL‘un yönettiği son filmdir. Sinema yazarı A. Şerif ONARAN “MUHSİN ERTUĞRUL SİNEMASI” adlı kitabında şu değerlendirmeyi yapar:

“Muhsin ERTUGRUL’un iki ayrı kuruma, biri renkli olarak yaptığı bu üç filme bakınca, onun otuz yıllık meslek hayatındaki yöntem ve tutumunun hiçbir şekilde değişmediği görülür. Bu arada sinemamızda “Geçiş Dönemi” kapanmış, “Sinemacılar Dönemi” başlamıştır. Fakat ERTUĞRUL’un, kimseden öğreneceği hiçbir şey yoktur. Tiyatrodan gelen ustadan, otuz yıllık sanat görüşünü bırakıp, gençlerin yöntemlerini benimsemesi beklenmez. Ama sinemanın isterleri, Muhsin ERTUĞRUL’un çok ötesindedir. Bu durumda, ERTUĞRUL da sinemayı bırakmayı uygun görmüştür.”

Filmin restorasyon çalışması Gölge Film Ltd. Şti. tarafından yapılmış olup, 1998 yılında Yapı Kredi Plaza A blokta bir resepsiyon verilmiş, hayatta kalan oyuncular bu resepsiyona çağrılmıştır.

Bu yıl Altan KARINDAŞ‘ın yaşamını yitirmesiyle oyunca kadrosundan hayatta kimse kalmamıştır.