Ali Özuyar & Gazi’nin Sineması
Eyüp Büyükbostancı Yazdı
“Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından birisi kopmuştur.” diyen M. Kemal ATATÜRK‘ün sanata, sanatçıya verdiği önemi biliyoruz. Ancak, sinema alanındaki düşüncelerini, yaptıklarını pek fazla bilmiyoruz.
Yazar Ali ÖZUYAR bu durumu kitabında şöyle açıklıyor:
“Bugüne kadar Gazi’nin kültürel, sosyal ve sanatsal politikalarına dair birçok yayın yapıldı; ancak “sinema” bunların içerisinde yeterince yer almadı ya bir iki sayfayla geçistirildi ya da mevcut bilgilerin tekrarıyla yetinildi. Bunun temel sebebi konuyla ilgili bilgilerin sınırlı; belgelerin de az ve ulaşılmasının zor olmasıydı. Bu zorluk devam etmekle birlikte Gazi’nin sinemayla ilişkisinin derinlikli ve bütünsel bir yaklasımla ele alınmasına imkân verici yeni bilgi ve belgeler de ortaya çıkmaktadır. Gazi’nin Sineması adlı bu çalışmanın ortaya çıkması biraz da böyle oldu.”
“Gazi, kitabın içeriğinde de görüleceği üzere, sinemayı ulusal belleğin oluşumunda etkili bir araç olarak görüyordu.”
“Genç Türkiye Cumhuriyeti Devletini’nin çağdaşlarıyla ekonomik açıdan rekabet edebilmesi için ülke ekonomisinin lokomotifi olan tarım ve hayvancılık sektörlerinin her alanda modernleştirilerek kalkındırılması gerekiyordu.
….çeşitli konularda yapılan eğitim amaçlı bilimsel filmlerin ithalini başlattı.
Ayrıca çiftçiye ya da köylüye örnek olmak için 1925 yılında kurduğu Gazi Numune Çiftliği’ni filme aldırttı ve bu filmin yurt sathında gösterilmesini sağladı.”
“Gazi, sinemayla ilgili tüm bu düşünce ve faaliyetlerinin dışında film seyretmeyi seviyordu. Film seyrederken duygu durumu değisiyor; karakterlerin yaşadığı olaylar ve içine düştükleri durumlar karşısında hüzünleniyor, gözleri doluyor, gülümsüyor ve kahkahalar atıyordu. Filmleri sinemada ve seyircilerle birlikte seyretmeyi seviyordu; ancak buna herzaman vakit bulamadığından dolayı Çankaya Köşkü’nün bir odasını sinema salonu haline getirtmişti.”
İzlediği filmlerden birkaçı:
- “Şarlo İdam Mahkumu”
- “Batı Cephesi’nde Yeni Bir Şey Yok”
- “Serseri Kral”
- “Sehir Işıkları”
- “Çanakkale / Tell England”
- “İstanbul Senfonisi”
- “Gazi’nin Talimatıyla Çekilen Filmler”
- “Gazi’nin Senaryosunu Yazdığı Film”
- “Gazi Kamera Karşısında”
- “Gazi’ye Hayran Amerikalı Bir Sinemacı”
Ali ÖZUYAR bu kitabında “Gazi’nin Sineması”nı anlatırken, dönemin Türk Sineması hakkında da bilgi sahibi oluyoruz.
İyi kitapların çoğu zaman 2. baskısı yapılmıyor.
Kitabı edinmenizi öneririm.
Kitabın Künyesi
- Kitabın Adı : GAZİ’NİN SİNEMASI
- Yazarı : ALİ ÖZUYAR
- Yayınevi : YKY Yayınları
- Baskı Yılı : 1. baskı: İstanbul. Nisan 2021
*****
