Halikarnas Balıkçısı’nın
Görülmemiş Fotoğrafları İstanbul’da
Haber: Erol Ünal
Bodrum’a olan aşkı ile tanınan ünlü roman ve hikaye yazarı Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın kızının müzeye hediye ettiği “Halikarnas Balıkçısının Görülmemiş Fotoğrafları” sergisi 23 Şubat‘da Yeşilköyde açılacak Boat Show‘da sergilenecek olan Sergi 3 Mart’a kadar Hall 6‘da görülebilir. Bu özel sergide İsmet Kabaağaçlı Noonan Özel Koleksiyonu’na ait daha önce hiçbir yerde görülmemiş ve yayınlanmamış toplam otuz adet fotoğraf bulunuyor.
Cevat Şakir Kabaağaçlı çok yönlü sanatçı kimliğiyle; öykülerinde, romanlarında, konuşmalarında; denizi, deniz insanlarını ve arkeoloji çokça kullanmasıyla, Mavi Yolculukları başlatmasıyla, Bodrum’a sevgisi ve kattıklarıyla ve daha birçok özelliğiyle biliniyor.
Girit’te doğup, Atina’da çocukluğunu, Büyükada’da ise gençliğini geçiren Halikarnas Balıkçısı’nın deniz sevgisi daha çocuk yaşlarda başlıyor. Sonrasında Oxford Üniversitesi’nde “Yakın Çağlar Tarihi” okuyor. Edebiyat ve resim aşkı onu gazetecilikle tanıştırıyor. Arapça, Farsça, İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Almanca, İspanyolca, eski ve yeni Yunanca dillerinde çeviriler yapıyor, çizgi romanlar, karikatürler ve kapak resimleri çiziyor, gazete ve dergilerde farklı isimler altında yazılar ve öyküler yazıyor. Yazdığı bir makale nedeniyle Bodrum’a sürgün ediliyor. O günden sonra Bodrum’dan kopamayan Cevat Şakir Kabaağaçlı kendine “Halikarnas Balıkçısı” takma adını vererek yazdığı eserlerini edebiyat dünyasına kazandırıyor.
Sadece Bodrum için değil, ülkemiz ve dünya için de büyük bir değer olan Halikarnas Balıkçısı’nın daha önce hiç görülmemiş fotoğraflarının sergisi bir Bodrum Deniz Müzesi projesi olarak Boat Show Hall 6’da sevenleri ile buluşacak.
Cevat Şakir Kabaağaçlı kimdir?
Bodrum’a olan aşkı ile tanınan ünlü roman ve hikaye yazarı Cevat Şakir Kabaağaçlı 17 Nisan 1886 yılında Girit’te dünyaya geldi. Babası tarihçi, yazar ve vezir Mehmet Şakir Paşa Girit’te yüksek komiserlik görevinde bulunuyordu. Annesi İsmet Hanım’dır. Cevat Şakir baba tarafından Şakirpaşa Ailesi olarak tanınan köklü bir Osmanlı ailesine mensup olup, amcası II. Abdülhamit’in sadrazamlarından Cevat Şakir Paşa’dır. Çocukluğu babasının elçilik yaptığı Atina’da geçmiştir. 1904’te Robert Kolej’ini bitirdi ve yüksek öğrenimini 1908’de İngiltere’de Oxford Üniversitesi Yeni Çağlar Tarihi Bölümü’nde tamamladı.
1913’te evlendiği İtalyan eşiyle bir süre İtalya’da kaldı. Bu sırada resim dersleri aldı. İtalyanca ve Latince öğrendi. 1914’te babası Mehmet Şakir Paşa, Cevat Şakir’in tabancasından çıkan bir kurşunla Afyon’da ölünce Cevat Şakir 14 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Cezasının yedi yılını çektikten sonra yakalandığı verem hastalığından ötürü affedilip tahliye edildi. 1910-1925 arasında Resimli Ay ve İnci gibi dergilere yazılar yazdı; kapak resimleri, süslemeler, karikatürler çizdi. Zekariya Sertel ’in çıkardığı Resimli Hafta’da Hüseyin Kenan takma adıyla yazdığı “Hapishane İdama Mahkum Olanlar Bile Bile Asılmağa Nasıl Giderler” adlı öykü yüzünden İstiklal Mahkemesi’nde yargılandı ve 1925’de Bodrum’da 3 yıl sürgün cezasına çarptırıldı.
Bir buçuk yıl sonra cezası affa uğrayınca İstanbul’a dönmedi, çok sevdiği Bodrum’da kaldı. 1926’dan sonra deniz hikayeleriyle tanındı. Konularını Ege Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi kıyı ve açıklarında gelişen, denize bağlı olaylardan çıkardı. İçinde yaşadığı, en küçük ayrıntılarına kadar bildiği hür ve asi denizi, kaderleri denizin elinde olan balıkçıları, dalgıçları, sünger avcılarını ve gemileri zengin bir terim ve mitologya hazinesinden güçlenerek, denize karşı sonsuz bir hayranlıktan gelen şiirli, yer yer aksayan, ama sürükleyip götüren bir anlatımla hikaye ve romana geçirdi. 1947’de İzmir’a yerleşerek hayatını gazetecilik ve turist rehberliğiyle kazandı.
Yazı ve düşünceleriyle Azra Erhat gibi döneminin önemli aydınlarını etkilemiş bir kişi olarak, çeşitli dillerden kitaplar çevirmiş olan ve kendi eserlerinin sonraki baskıları yapılagelen Balıkçı’ya Kültür Bakanlığı’nca 1971 Devlet Kültür Armağanı verildi. Cevat Şakir Kabaağaçlı 1973’te kemik kanserinden İzmir’de öldü. Vasiyeti üzerine Bodrum’da gömüldü. Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın Suat Kabaağaçlı ve İsmet Kabaağaçlı Noonan adlı çocuğu vardır. İsmet Kabaağaçlı Noonan İzmir Amerikan Kız Koleji’nde okudu. Amerikalı John Noonan ile evlendi.
*****
