Aydın Erkmen’in Anıtkabirdeki dev Panoramaları
Haber : Erol Ünal
Anıtkabir Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesinde Kurtuluş Savaşı’nın üç önemli cephesi olan Çanakkale Kara ve Deniz Savaşları, Sakarya Meydan Savaşı ve Büyük Taarruzun dev panoramalarını çizen İllüstratör Aydın Erkmen’in Kadıköy Caddebostan Kültür Merkezi CKM’de açtığı “Atatürk Resimleri İllüstrasyon Sergisi” büyük ilgi gördü. 2002’de Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesinde yaptığı çalışmalar için Genel Kurmay Başkanlığı Büyük Ödülü alan sanatçı senelerdir Atatürk illüstrasyonları konusunda muhtelif çalışmalar yapıyor.
Aydın Erkmen’in bu konuda yaptığı en kapsamlı çalışma 2002’de Anıtkabir Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesinde yaptığı 3 dev panorama… 2002’de ziyarete açılan Anıtkabir Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi Anıtkabir’de Atatürk’ün mozolesinin bulunduğu Şeref Salonu’nun altındaki 3,000 metrekarelik sütunlu alanda bulunan ve dünyada benzeri bulunmayan üç dev panorama; Ressam Aydın Erkmen’ın eskizleri Moskova Güzel Sanatlar Akademisi Stüdyosu’nda Aydın Erkmen’in yönlendirdiği 12 Rus Azeri ve Rus ressamlar tarafından yağlı boya tablo olarak gerçekçi bir şekilde 9 ayda büyük duvar resimlerine dönüştürülmüştü.
Anıtkabir Atatürk ve Kurtulu Savaşı Müzesindeki 660m2 Panoramalar
Anıtkabir Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesinin 2. bölümde, Çanakkale Savaşları, Sakarya Meydan Savaşı ve Büyük Taarruz’un anlatıldığı panorama ile yağlı boya tablolar yer alır. Kurtuluş Savaşı’nın üç önemli cephesi olan Çanakkale Kara ve Deniz Savaşları (1915) 6x40m. büyüklüğündeki panoraması, Sakarya Meydan Savaşı (1921) 7x30m. büyüklüğündeki panoraması ve Büyük Taarruz (1922) 7x30m. büyüklüğündeki panorama’sının eskizleri Aydın Erkmen tarafından yapılmış, renklendirilmesi sanatçının yönlendirdiği Rus ressamları tarafından gerçekleştirilmişti. Resimler tamamlandıktan sonra yerlerinden sökülüp ve rulolar halinde uçakla Anıtkabir’e getirildiler. Müzede resimler duvarlara gerildi ve son rötuşlar yapıldı.
Panoramaların oluşturulabilmesi için Turgut Özakman’ın yazdığı senaryodan hareketle Kurtuluş Savaşı muharebelerinin geçtiği alanlarda figüranlar kullanılarak 14.000 kare fotoğraf çekildi ve bu fotoğraflardan yararlanılarak eskizler hazırlandı. Rusya‘daki büyük resim stüdyosunda dev panoramalar bir bütün olarak hazırlanıp ve bunları sarmak için bir makina imal edildi; böylece panoramalar silindir haline getirilerek uçakla Ankara ‘ya taşındı, ardından tırlarla havaalanından Anıtkabir’e getirildi.
Resimler o kadar ustalıkla yapılmış ki 20 metrelik duvar resimlerinin her noktasından size bakan, yürüdükçe sizi takip eden gözler şaşkınlıkla izliyorsunuz.
Çanakkalede 113 M2 Çanakkale Savaşı Panosu
Aydın Erkmen 2008’da Çanakkale Eceabat’da Tarihe Saygı Parkı’na Çanakkale savaşını tasvir eden 45×2,5m. büyüklüğündeki dijital diaroma bulunuyor. 2520 metrekarelik alana yapılan park, karadan ve denizden rahatlıkla görülebiliyor.
Aydın Erkmen Kimdir?
Aydın Erkmen 1943’de Aydın’da doğdu. 1968’de Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu Grafik Sanatlar Bölümü’nden birincilikle mezun oldu. 1969-1972 yılları arasında Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü’nde serbest grafik ve illüstrasyon asistanı olarak görev aldı. 1991-2002 yılları arasında Mimar Sinan Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü’nde eğitmen olarak görev yaptı. Bu okullarda uzun yıllar öğrenci yetiştirdi. 1969-2000 yılları arasında Maya Reklam, Grafik Maya, Era Tanıtım, Kanguru gibi Türkiye’nin belli başlı reklam ajanslarında sanat direktörü olarak çalıştı.
Uzun yıllar Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünün bastığı eserlerin kitap tasarımlarını ve illüstrasyonlarını yaptı. Türk Savaş tarihini resimledi. Milliyet Yayınları, Ada Yayınları, Turing ve Otomotiv Kurumu, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü yayınları dahil olmak üzere sayısız kitap resimledi, yüzlerce kitap kapağı yaptı. 1965 -1990 arası Grafikerler Meslek Kuruluşu Grafik Tasarım Birincilik Ödülleri, 2000’de Osmanlı Devleti 700’ncü Kuruluş Yıldönümü Amblem Yarışması Birinciliği, 2002’de Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi çalışmaları için Genel Kurmay Başkanlığı Büyük Ödülü aldı. Aydın Erkmen’in yaptığı İstanbul’un Fethinin 550’nci Yıldönümü pulları Posta Genel Müdürlüğü tarafından (4 adet) ve Cumhuriyetimizin 80’nci Yılı Anı Pulu basıldı.
Yurtdışında ve yurt içinde sergiler açtı.
*****
