ZİYA PAŞA’YI ANIYORUZ

ZİYA PAŞA’YI ANIYORUZ

M. Demirel Babacanoğlu Yazdı

Ziya Paşa (1829 – 17.05.1880) kimdir?  Bilir misiniz? Bir ansiklopediye, internete bakınız. Doğum tarihi 1825 diye  verilir, doğru değil, araştırınız. Kendi adını taşıyan parkta (Ziya Paşa Parkı-Adana) bulunan büstünün üstündeki doğum tarihi de yanlıştır. Bakılsın, araştırılsın, incelensin, doğrusu 1829’dur.

Ziya Paşa kendi olanaklarıyla Farsça, Arapça, Fransızca öğrenmiş, şair, yazar, devlet adamı olmuştur. 1876 Anayasasının yapımcılarından (Mithat Paşa, Namık Kemal) biridir. Yurt içinde/dışında ülkesini benzersiz bir üstünlükle temsil etmiştir. Gazetelerde, dergilerde birçok yazılar/şiirler yazmış, kitapları yayınlanmıştır. “Rüya” adlı kitabı ilginçtir. Bugüne bile ışık tutacak niteliktedir. “Zafername”si ise eleştiri (hiciv) doludur.

 

Onun devlet adamlığına benzer bir devlet adamı gösterme olanağımız pek yok. Yemez, içmez, çalmaz, çaldırmaz… Yönetilenlere sevgi saygı gösterir, haklarını kimseye çiğnetmez, aracısız görüşür onlarla.

“Zannetme ben Amasya’da valilik eyledim

Gördüm yetim halkını babalık eyledim”

 

Der. Adana’da da aynı konumlarda, aynı işlevlerde bulunmuştur.

Adana’ya sürgün vali olarak gelir. Yönetim onun İstanbul’da bulunmasından istemez. Başkentten uzak olmalı, denetim altında tutulmalıdır.

Adana’ya gelir gelmez ilk işi, düşünce (fikir) suçlularını hemen hapishaneden çıkarır. İstanbul’dan tiyatro kumpanyası getirtir, batı tarzı tiyatronun kurulmasını, yerleşmesini sağlar. Bugün Adana’da güzel sanatlar içerisinde en önde/en başarılı geliyorsa tiyatro, bu Ziya Paşa’nın başarısındandır.

Seyhan üstüne devasa çarklar kurdurur, Adana topraklarının sulanmasını sağlar. Vilayet Matbaasını kurar yarı resmi Seyhan gazetesinin yayınlanmasını gerçekleştirir.  Mektupçusu (Özel kalem müdürü) Şair Admi’nin “Şukufe Name” adlı şiir kitabını yayınlar. Sanatçılara çok önem verir. Bir genelge ile vilayette çalışanların ve halkın tiyatro izlemesine öncülük ederek sanata/sanatçıya hizmet verir.

İnsanlara, yoksullara yardımcı olmayı sever. Yetenekli, bilgili çocukların ziyan olmasını istemez. İstanbul’a gönderir, okutur. Bunlardan biri de Adanalı Şair Ziya’dır.

 

Dilerseniz, çok bilinen bir ikiliğini yazalım, bitirelim yazıyı.

“Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz

Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinden”

*****

Önceki

15 Mayıs Pazartesi GÜNÜN SERGİLERİ

Sonraki

16 Mayıs Salı GÜNÜN SERGİLERİ

Yorum yap

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Popüler Yazılar