Yeni Adana’nın Yaşamı
M. Demirel Babacanoğlu Yazdı
Yeni Adana “Adana” adıyla ilk sayısı 25 Aralık 1918’de yayınlandı, bir insan ömrü kadar (105 yıl) yaşadı; 31 Temmuz 2023’de kapandı.
Basında, düşmana karşı ilk cephe açan Yeni Adana Gazetesi’dir. Yılmadı, onlar yasakladıkça çıktı. Okudu Adanalılar… Çukurovalılar. ..
Yaşamına bakalım:
Öğretmen Ahmet Remzi Yüreğir, 25 Aralık 1918’de Adana adıyla gazetesini yayınladı. Mehmet Avni Doğan’la yönetti.
Çukurova’yı işgal eden Fransızlar hoşlanmadı gazeteden, üç sayı sonra, (28 Aralık 1918) baskın verdiler, kapattılar.
Gazetesiz olmazdı Adana, Çukurova; beş gün sonra “Yeni Adana” adıyla yeniden yayınlandı gazete.
Baş yazarlarından Mehmet Avni Doğan “Eşeğin Kuyruğu Elimizde” diye yazdı. Fransızlar deliye döndüler, çıldırdılar, biz kapatmadık mı bu gazeteyi dediler; matbaayı bastılar. Matbaa sahibi Mücavirzade Mustafa Beyi tutukladılar. Avni Doğan’ı Adana dışınına Yozgat’a sürdüler. Ahmet Remzi Yüreğir için ölüm kararı aldılar. Ahmet Bey, bir gece kadın kılığına girerek Pozantı’ya kaçtı.
Gazete 8 Sayı çıkabilmişti. Devamı, süreri çıkmalıydı.
Ahmet Remzi Yüreğir gazeteyi çıkarabilmek için Kayseri’ye gitti. Birkaç sayı çıkardı, yeterli başarı sağlanamadı. Karaisalı’ya geldi. Kelebekte boş bir vagon içinde gazetesini çıkarmaya başladı. Haftada iki kez çıkarılıyordu. Zorluklara karşın gazetenin dağıtımı sağlandı. Gazete, hayvan semerleri, murt çuvalları içinde gönderiliyordu Adana’ya. Oradan dağılıyordu bütün Çukurova’ya, yurda. Okunuyordu Şafak Kahvesi’nde
O yıllarda Karaisalı‘lar topladıkları murtları götürüp Adana mahallelerinde satıyorlardı. Bu sırada topladıkları bilgileri Batı Klikya Komutanı Tekelioğlu Sinan Paşa’ya ulaştırıyorlardı. Böylece Kuvayi Milliye‘ye büyük yardımları oluyordu.
Pozantı düşman işgalinden kurtulunca gazete, Pozantı’ya taşındı. Ferit Celal Güven ve subaylar gazetede yazı yazıyorlardı. Birinci, İkinci İnönü, Sakarya utkuları böyle öğrenildi.
Ahmet Remzi Yüreğir 1921’de Adana’ya taşıdı gazetesini. Cumartesi günleri dışında her gün çıkarıyordu.
Gazetede 01 Ocak 1922’den başlanarak Ferit Celal Güven, Celal Sahir, Muzaffer Timurtaş, Refi Kerem önemli, ilgili yazılar yazıyorlardı.
Ahmet Remzi Bey’in 1951’de ölümüyle, gazete oğulları Çetin Remzi Yüreğir, Aydın Remzi Yüreğir, Yalçın Remzi Yüreğir tarafından yönetildi. Daha çok Çetin Remzi Yüreğir yönetimindeydi.
1965’te, Yeni Adana Gazetesi’ne, Amerika Gazete Sahipleri Birliği Vakfı tarafından Basın Başarı Ödülü verildi. Sevinç yarattı bu ödül.
1996 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından Yeni Adana Gazetesi‘ne Basın Özgürlüğü ödülü verildi.
Gazetenin ünü, ülkemizde ve dünyada biliniyordu. Gazete bir okuldu… Birçok şair yazar öykücü gazeteci yetişti.
Gazete son yıllar da ekonmik zorluklar yaşıyordu. Bugüne kadar geldi. Gazete sahipleri gazeteyi kapatmak zorunda kaldılar.
31 Temmuz 2023 tarihinde kapandı.
24 Aralık 2023, Adana
…….
NOT: Karaisalılar’a “Murtçu” denir.
***