Sinekler Hakkında Neler Biliyoruz ?
M. Demirel Babacanoğlu Yazdı
Musibet sinekler havaların ısınmasıyla çıkarlar ortaya. 120 bin türü var. 177 bin aile olarak yaşarlar, 63’ü ülkemizde, 1170 türü yaşar. İki kanatlıdırlar.
Biz, sivrisinek, karasinek, mucuk, büvelek, tatarcık, at sineği olmak üzere birkaç çeşidini bilmekteyiz ancak. İki kanatlı olup, eklem bacaklıdırlar. Başkalaşım geçirirler. Delici, emici, yalayıcı ağız yapısına sahiptirler. Sarı, kahve, yeşil, siyah renklidirler. Gözleri büyüktür. Dişilerin gözleri bileşiktir. Erkeklerin gözleriyse birbirine değmektedir. Görüş alanları geniştir, keskindir. Gözlerinin rengi kırmızıdan kahveye kadar değişir.
Yumurtalarını tek tek, ya da topluca bırakırlar. Bazıları doğrudan lavra çıkarırlar. Rahatlıkla solunum yaparlar. Sıvı maddelerle geçinirler. Uçuşta yön belirleyen organlarını titizlikle gözden geçirirler. Yelin esme derecesine göre uçarlar. Uçma hızları saatte on km.’yi geçer.
Hastalık mikrobu taşıyıcısıdırlar. Dizanteri, hepatit B, çocuk felci, verem gibi hastalık mikroplarını taşırlar, bulaştırırlar.
Bununla birlikte yararları yok değildir. Yaşama zarar veren milyonlarca canlıyı yok ederler. Bulaşıcı, zarar verici canlıları ortadan kaldırırlar. Doğada oluşmuş canlı leşlerini de ortadan kaldırırlar. Besin zinciri dengesini korurlar.
Sinekten korunmak için lavanta, okaliptüs, çay bitkisi yağı kullanılabilir. Pencerelere tel örgüler yerleştirmeli. Cibinlik kullanılmalı. Cibin:Sinek anlamına gelir.
Eskiden, yaz gelince, damlarda, tahtlarda, haymalarda yatılırdı. Bugün bile kimi yerlerde bu gelenek sürmektedir. İlk akşamdan cibinlik gerilir, içine girilirdi.
Yemekler tel dolaplarda, kapalı kaplarda saklanırdı. Teknik gelişince, buluşlar gelişti. Sineklere karşı yok edici ilaçlar, aygıtlar, püskürteçler bulundu…
14 Haziran 2021, Adana
*****
